Kryptowaluty kontra tradycyjna waluta. Czym się różnią i dlaczego warto je znać?

Kryptowaluty mają niedługą historię, jednak funkcjonują już na rynku od kilku lat. Choć sama koncepcja zdecentralizowanej, anonimowej waluty powstała w 1998 roku, wszystko zaczęło się od opracowania systemu RPoW (Reusable Proof of Work) poprzez Hala Finney’a w 2004 roku i wprowadzenia na rynek w 2009 roku przez Satoshi Nakamoto Bitcoina, waluty opartej na blockchainie.

Definicja waluty

Do niedawna funkcjonowały jedynie tradycyjne waluty, które były emitowane przez rządy poszczególnych krajów. Przykładem takich walut są: dolar amerykański (USD), euro (EUR), polski złoty (PLN). Obecnie do systemu rozliczeń weszły kryptowaluty, których istnienie początkowo różne kraje starały się ignorować, ale w obliczu rozwoju obrotu kryptowalutami konieczne stało się zaakceptowanie jej i podjęcie się regulacji dotyczących tego środka płatniczego.

Waluta fiducjarna to tradycyjna waluta i środek płatniczy emitowany przez rząd. Choć wszystkie kraje starają się mieć zabezpieczenie w złocie, to jednak od lat 70. XX wieku, waluta fiducjarna nie ma bezpośredniego pokrycia w złocie, ani innych aktywach, a jej wartość opiera się na zaufaniu do rządu. Banki centralne kontrolują podaż pieniądza i zarządzają polityką monetarną, regulując inflację i deflację. Rządy poprzez walutę mają też wpływ na decyzje gospodarcze.

Kryptowaluty

To cyfrowe aktywa, które bazują na technologii blockchain, a transakcje nimi są zabezpieczone kryptografią, są zdecentralizowane i anonimowe. Istnieje wiele projektów rozwoju kryptowalut i wciąż powstają nowe, znajdujące zastosowanie w finansach cyfrowych. Oto wybrane z kryptowalut funkcjonujących obecnie na rynku:

• Bitcoin (BTC) – to pierwsza i nadal najważniejsza kryptowaluta, zwana “cyfrowym złotem”;
• Ethereum (ETH) – platforma wykorzystywana do inteligentnych umów, działająca bez pośredników;
• Tether(USDT) – zapewnia stabilne transakcje, jest powiązana z dolarem amerykańskim;
• Binance Coin (BNB) – token giełdy Binance, wykorzystywany przy opłatach transakcyjnych;
• XRP (XRP) – waluta do transakcji międzynarodowych;
• Cardano (ADA) – waluta do smart kontraktów, przy jej wydobyciu potrzeba mniej energii niż przy innych kryptowalutach, dlatego określa się ją jako “ekologiczną”;
• Solana (SOL) – konkurent Ethereum, platforma do smart kontraktów;
• Polkadot (DOT) – Pozwala na łączność i wymianę danych między różnymi sieciami blockchain;
• Litecoin (LTC) – Szybsza alternatywa dla Bitcoina, „srebro” w świecie kryptowalut,
• Dogecoin (DOGE) – Stworzona dla żartu, popularność uzyskała dzięki wsparciu Elona Muska.

Wykorzystanie kryptowalut

Od pojawienia się Bitcoina w sferze finansów nastąpiło przewartościowanie rynków finansowych i dostrzeżono w kryptowalutach okazję do lepszego, łatwiejszego i szybszego wykorzystania środków w gospodarce. Obecnie płatności kryptowalutami są powszechne i dotyczą dziedzin życia:

• Handel kryptowalutami na giełdach;
• Przelewy międzynarodowe. Tańsza i szybsza alternatywa przelewu tradycyjnego;
• Smart kontrakty. Umowy automatyczne zapisane w blockchainie;
• Płatności online w sklepach internetowych;
• Wnoszenie depozytów w kasynach. Przykładem Spin City aplikacja pozwalająca na wniesienie depozytu w kryptowalutach;
• DeFi (Decentralized Finance). Udzielanie pożyczek i lokat bez pośredników.

Nie są to wszystkie możliwości wykorzystania kryptowalut, bo też i ich zastosowania wciąż się zmieniają, ponieważ kryptowaluty znajdują wciąż nowe obszary, w których ich użycie staje się atrakcyjne. Dlatego warto śledzić rozwój nowego sposobu komunikacji finansowej, bo kryptowaluty nadal się rozwijają i z pewnością wejdą w kolejne obszary naszego życia.

Główne różnice między walutą tradycyjną i kryptowalutami

Tym, co czyni kryptowaluty atrakcyjnymi, jest różnica pomiędzy nimi a tradycyjnymi walutami, główne z nich zostały zawarte w poniższej tabeli:

Ze względu na fakt, że np. Bitcoin ma stałą podaż, z góry określoną na 21 milionów monet, waluta ta jest zabezpieczona przed inflacją (choć ma wysoką zmienność i ze względu na zależność popytu, zdarzeń rynkowych i spekulacji, jego cena rośnie lub spada). Kryptowaluty są przechowywane w cyfrowych portfelach, do których dostęp zapewniają prywatne klucze.

Waluty FLAT, ze względu na możliwość ich dodruku przez banki centralne inflacji podlegają, a mechanizmy kontrolne zniechęcają wielu użytkowników do dokonywania operacji gospodarczych podlegających ścisłej weryfikacji.

Zalety i wady obu systemów

Od lat obracamy walutami FIAT do codziennych transakcji i banki zdążyły wypracować sobie nasze zaufanie do tej waluty. Ponadto banki, regulując gospodarkę, zapobiegają gwałtownym wahaniom waluty, co staje się korzystne dla użytkowników, a depozyty bankowe są chronione systemem gwarancji, jakie daje Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Wadą tego systemu jest to, że wszelkie międzynarodowe transakcje obarczone są wysokimi opłatami, a kontrola rządowa może też wpływać na wartość waluty, której konsekwencją będzie inflacja.

Zaletami kryptowalut jest przede wszystkim to, że użytkownik ma pełną kontrolę nad swoimi środkami, które nie podlegają sprawdzeniu przez rządy czy banki centralne. Atrakcyjne dla posiadaczy kryptowaluty jest również to, że przelewy międzynarodowe są tańsze i szybsze niż oferuje system bankowy. A najważniejszą cechą jest tu anonimowość. Transakcja odbywa się między dwoma portfelami cyfrowymi bez pośredników i tylko właściciele tych portfeli mają wiedzę o transakcji i jej wysokości.

Jako wadę należy wymienić duże wahania cen kryptowalut i zmienność kursów, co wiąże się z ryzykiem inwestycyjnym. Istotnym elementem jest również fakt, że są kraje, w których obrót kryptowalutami jest zakazany lub ograniczony, więc w takim przypadku posiadacz portfela pozostaje w kolizji z prawem swojego kraju. No i najważniejsze — utrata klucza prywatnego jest równoznaczne z utratą dostępu do portfela.